Sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich

Zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie. Sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich autorstwa Ludwika Kauffmanna. Natalia (córka Anny Potockiej z Tyszkiewiczów i Aleksandra Potockiego, wnuczka Aleksandry Lubomirskiej i Stanisława Kostki Potockiego) zmarła bardzo młodo w wieku 23 lat.

Warte dodania jest, że po jej narodzinach, od imienia Natalia, Potoccy zmienili nazwę swej posiadłości (Bażantarnia) na Natolin.

Widok ogólny sarkofagu Natalii Sanguszkowej z Potockich.
(1918-1939)
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Autor: Marcinkowski Zdzisław
Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji
Sygnatura: 1-U-4232

Sarkofag został wykonany z fundacji jej ojca Aleksandra Potockiego. Inspiracją do wykonania projektu była kamienna ława w parku Bomarzo. Ludwik Kauffmann wykonał rzeźbę Natalii na podstawie szkicu Antonio Canovy do posągu Dirce.

Widok ogólny sarkofagu Natalii Sanguszkowej z Potockich.
(1926 rok)
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Zespół: Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji
Sygnatura: 1-U-4230-11

Projekt oprawy architektonicznej wykonał Henryk Marconi.

Zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie.
Sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich autorstwa Ludwika Kauffmanna.
fot. Rafał Adrian Kraszewski 2019

Do sarkofagu prowadzi specjalnie wybudowany most mauretański (również projektu Henryka Marconiego).

Zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie.
Sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich autorstwa Ludwika Kauffmanna.
Widok z mostu mauretańskiego projektu Henryka Marconiego.
fot. Rafał Adrian Kraszewski 2019

Pierwotnie na filarach pomnika znajdowały się cztery posągi uskrzydlonych geniuszy, które były podparte zgaszonymi pochodniami nawiązującymi do przedwczesnej śmierci Natalii.

Po śmierci Aleksandra Potockiego zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie zaczął popadać w ruinę. Jeszcze w XIX wieku z sarkofagu usunięto bogaty wystrój rzeźbiarski.

Zespół Pałacowo-Parkowy w Natolinie.
Sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich autorstwa Ludwika Kauffmanna.
Herby rodzin Sanguszków (Pogoń) i Potockich (Pilawa).
fot. Rafał Adrian Kraszewski 2019

W okresie II wojny światowej stacjonujące w Natolinie oddziały niemieckie w bestialski sposób potraktowały sarkofag Natalii Sanguszkowej z Potockich jako tarczę strzelecką.

Miejsce to opowiada nam o ogromnej rozpaczy ojca z powodu przedwczesnej śmierci ukochanej córki.