loader image

Gościnny Dwór

Niespełna sto lat „Gościnnego Dworu” w Warszawie. W 1841 roku przy placu Żelaznej Bramy wybudowano owalny budynek z przeznaczeniem na cele handlowe.

Warszawa, Gościnny Dwór (1915) Źródło: Biblioteka Narodowa

Wcześniej w tym miejscu funkcjonowało duże targowisko. Projektantami tego budynku byli znani architekci Jan Jakub Gay i Alfons Kropiwnicki. W Imperium Rosyjskim tego typu obiekty były bardzo popularne i nazywano je identycznie tj.: Гостинный Двор . Warszawski „Gościnny Dwór” miał na celu uporządkowanie handlu w jurydyce Wielopole.


Ilustrowany przewodnik po Warszawie : wraz z treściwym opisem okolic miasta. Warszawa : Redakcja „Wędrowca”, 1893 (Warszawa : S. Sikorski)
Źródło: Biblioteka Narodowa

Była to konstrukcja żeliwna oraz murowana w kształcie owalnego trójkąta. „Gościnny Dwór” to miejsce w którym przeplatały się w handlu narodowości: polska, żydowska i rosyjska.


Taryfa domów miasta Warszawy i Pragi z planem ogólnym i 128 szczegółowych planików ulic i domów. Świątkowski Henryk, Warszawa : J. Glücksberg, 1852
Źródło: Biblioteka Narodowa

Pocztówka Gościnny Dwór No. 59 (około 1908 roku).
Źródło: Wikipedia, Wolna encyklopedia

Album widoków i okolic Warszawy – Cegliński Julian, Matuszkiewicz Alfons
Warszawa : A. Pecq, (1855)
Źródło: Biblioteka Narodowa

Na początku II wojny światowej (1939 rok) budynek został zbombardowany przez Niemców i zniszczony. W czasie okupacji „Gościnny Dwór” został ograbiony przez Niemców z wszelkich metalowych elementów i ostatecznie rozebrany. A szkoda, gdyż miejsce to byłoby wspaniałą pamiątką wielokulturowości naszej Warszawy.


Kadr z filmu „Feuertaufe” przedstawiający zniszczony bombardowaniami „Gościnny Dwór” na pl. Za Żelazną Bramą w Warszawie. (1939-1940), Autor: Tobis
Zespół: Wydawnictwo Prasowe Kraków-Warszawa
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygnatura: 2-11235